प्रधानमंत्री उज्वला योजना

प्रधानमंत्री उज्वला योजना

प्रधानमंत्री उज्वला योजना ही गरिबी रेशे सकयल्या (बीपीएल) बायलांक फुकट एलपीजी जोडणी दिवपा खातीर पेट्रोलियम आनी सैमीक वायु मंत्रालयाची येवजण आसा.

गरज

भारतात गरिबांक रांदपाचो गॅस (एलपीजी) मर्यादीत प्रमाणांत मेळटा. एलपीजी सिलिंडराचो प्रसार हो मुखेलपणान शारी आनी उप-शारी वाठारांत आनी खासा करून मध्यम वर्गीय आनी संपन्न घरांनी जाला. मात, जिवाश्म इंधनाचेर रांदिल्ल्यान भलायकीचे गंभीर धोके उप्रासूंक शकता. WHO च्या अदमासा प्रमाण भारतांतली सुमार 5 लाख मरणां ही रांदपाच्या अस्वच्छ इंधनाक लागून जातात. वेळे आदीं आयिल्ली भोवतेक मरणां ही असंसर्गजन्य दुयेसां जशे की काळजाची दुयेंसां, स्ट्रोक, क्रोनीक ऑबस्ट्रक्टीव पल्मनरी दुयेंस आनी फाफ्रांचे कांक्र दुयेंस हाका लागून जातात. तरणाट्या भुरग्यांक तिव्र श्वासाची दुयेंसा जावपाच्या व्हडल्या प्रमाणा खातीर घरां भितरले वायु प्रदुशणय जबाबदार आसा. तज्ञांच्या मतां प्रमाणें, रांदचे कुडींत उजो करप म्हणल्यार एका वराक 400 सिगरेटी जळयिल्ले वरी आसा.

बीपीएल घराब्यांक एलपीजी जोडणी उपलब्ध करून दिल्ल्यान देशांत सगल्यांक रांदपाचे गॅस मेळटले हाची जतनाय घेतलो. ह्या उपायाक लागून बायलांचें सशक्तीकरण जातले आनी तांच्या भलायकेची राखण जातली. हाका लागून परिश्रम उणे जातले आनी रांदपा खातीरचो वेळ उणो जातलो. रांदपाच्या गॅसाच्या वितरण साखळेंत ग्रामीण तरणाट्यांक रोजगार मेळटलो.

मोख आशिल्ले लावार्थी

हे येवजणे खाला बीपीएल घराब्यांक पांच कोटी एलपीजी जोडणी दितले. पात्र बीपीएल घराब्यांची वळख राज्य सरकार आनी केंद्र शासीत प्रदेशां वांगडा सल्लो मसलत करून करतले.

बीपीएल म्हणल्यार अशी व्यक्ती / घराबो जाका सामाजीक - अर्थीक जात गणना (एसईसीसी) - 2011 (ग्रामीण) म्हायती खाला उणेच एका घटकाचो वंचीत आसा. शारी गरीब सोदूंक, वेगळ्यो सुचोवण्यो जारी करतले.

लावार्थ्यांची निवड ही फकत बीपीएल घराब्यांतलेच आसतले, एससी/एसटी आनी समाजांतल्या दुबळ्या घटकांक प्राधान्य दितले. बीपीएल घराब्यांक नव्यो एलपीजी जोडणी दितना 1 जानेवारी 2016 मेरेन ज्या राज्यांची एलपीजी व्याप्ती उणी आसा (राष्ट्रीय सरासरीचे तुळेन) त्या राज्यांक प्राधान्य दितले.

हे येवजणे खाला एलपीजी जोडणी बीपीएल घराब्यांतल्या बायलेच्या नांवान आसतली.

येवजणेचो काळ

देशभरांत हे येवजणेची तीन वर्सांत अंमलबजावणी करतले, अर्थीक वर्स 2016-17, 2017-18 आनी 2018-19.

नागरिकांक लाव

हे येवजणे खाला, बीपीएल घराब्यांक पांच कोटी एलपीजी जोडणी दितले. ही येवजण बीपीएल घराब्याक दर एका एलपीजी जोडणे खातीर रु. 1600 इतलो अर्थीक पालव दिता. दर एका जोडणेचो रु. 1600 इतलो प्रशासकीय खर्च सरकार करतले जातूंत सिलिंडर, प्रेशर रेग्युलेटर, पुस्तिका, सुरक्षा नळी हांचो आसपाव आसा.

येवजणेची अंमलबजावणीची पद्दत

• बीपीएल घराब्यांतली बायल, जिचे कडेन एलपीजी जोडणी ना, ती एलपीजी वितरका कडेन नव्या एलपीजी जोडणी खातीर अर्ज करूंक शकता (विहीत नमुन्यांत).
• अर्ज सादर करतना, बायल आपलो तपशील दितली, जशे की नामो, जनधन/ बँक खातें आनी आधार क्रमांक (जर आधार क्रमांक उपलब्ध नासत जाल्यार बीपीएल घराब्यांतल्या बायलेक आधार क्रमांक जारी करूंक युआयडीएआयच्या समन्वयान पावलां उबारची)
• एलपीजी फिल्ड अधिकारी अर्ज एसईसीसी - 2011 डेटाबेसा बरोबर तपासून पळयतलो आनी बीपीएल दर्जो सिद्ध जातकच, ओएमसी दिल्ल्या लॉगइन/ पासवर्डा वरवीं तपशील (नांव, नामो, बी) थारायिल्ल्या ओएमसी वॅब पोर्टलांत घातलो.
• ओएमसी इलॅक्ट्रॉनीक पद्दतीन दुपट्टीकरणा जावचे न्हय हो वावर आनी नवे एलपीजी जोडणे खातीर फावो त्या कामा खातीर हेर उपाय हातांत घेतले.
• पात्र लावार्थ्याक ओएमसी न जोडणी जारी करूंक जाय (वयर दिल्ले वेगवेगळ्यो पांवडे पुराय केल्या उपरांत).
• जोडणी शुल्क सरकार भरतले, जर गिरायकाची इत्सा आसा जाल्यार रांदपाचो स्टोव आनी पयल्या रिफीलाच्या मोला खातीर ईएमआय वेंचपाचो पर्याय ओएमसी नव्या गिरायकाक दितले. दर एका रिफीलाचेर आशिल्ल्या अनुदानांतल्यान ओएमसी ईएमआयचे मोल वसूल करूंक शकता; जर राज्य सरकार वा आप वावुरपी संघटणा वा खंयचोय व्यक्ती स्टोव आनी /वा पयल्या रिफीलाचे मोलाच्या मोला खातीर योगदान दिवपाची इत्सा उक्तायता, जाल्यार ताका ओएमसी वांगडा समन्वय करून तशे करूंक स्वातंत्र आसतले. मात हे सरसकट पीएमयुवाय खाला आसतले आनी पेट्रोलियम आनी सैमीक वायु मंत्रालयाच्या मान्यताये बगर हेर खंयचेय येवजणेचे नांव/टॅगलायन वापरपाक मान्यताय दिवचे ना.
• बीपीएल घराब्यांक जोडणी दिवपा खातीर ओएमसी वेगवेगळ्या सुवातींचेर मेळावे आयोजीत करतले. हे त्या वाठारांतल्या लोक प्रतिनिधीच्या आनी खाशेल्या व्यक्तीमत्वांच्या हाजेरींत जातले.
• ही येवजण सगल्या तरेच्या वितरक आनी वेगवेगळ्या आकाराच्या सिलिंडरांक (देखीक 14.2 किलो, 5 किलो, बी) फिल्डाचे परिस्थितीचेर आधारून लागू जातली.

स्रोत : पेट्रोलियम आनी सैमीक वायु मंत्रालय