अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यां खातीर मॅट्रीके उपरांतची शिश्यवृत्ती

उद्दिश्टां

येवजणेची उद्दिश्टां सकयल दिल्ल्या प्रमाणें आसात

• अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांक णव्वी आनी धाव्वी पसून तांच्या अभ्यासांत शिकपाक आदार दिवपाक जे वरवीं शाळा सोडपाचे प्रकार, खार करून मुळाव्या पांवड्यावेल्यान माध्यमीक पांवड्यार वतना जावपी बदला वेळार उणें जातले.
• णव्वी आनी धाव्वी आनी शिक्षणाच्या पूर्व मॅट्रीक पांवड्यार अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांचो सहभाग सुदारप.
• स्वताचो उदरर्निवाह जोडपाक आनी समाजांत स्वता खातीर एक आदराची सुवात मेळोवपा खातीर अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांक फुडें शिकपाक आदार दिवप कारण शिकतना आनी आदरान जगतना तांचे मुखार शारिरीक, अर्थीक, मानसीक अडचणी येतात. कांय वेळार अशा विद्यार्थ्यांक तांचे कौशल्य बळकट करपाक दिनात आनी त्या खातीर तांकां संद मेळना.
• युजीसीन मान्यताय दिल्ले सगळे पदवी आनी पदव्युत्तर अभ्यासक्रम मॅट्रीक उपरांतच्या शिश्यवृत्तींत आसपावीत करतले.

आवाठ

हे येवजणे खालची शिश्यवृत्ती णव्वी, धाव्वी, अकरावी, बारावी, भारतांत मॅट्रीक उपरांतची पदविका वा प्रमाणपत्र आनी बॅचलर पदवी वा पदविका युजीसीन मान्यताय दिल्ल्या खंयच्याय विद्यापिठांतल्यान मास्टर पदवी ह्या अभ्यासक्रमांनी अपंगत्व व्यक्ती (समान संदी, हक्कांचे रक्षण आनी पुराय भागीदारी) कायदो, 1995 आनी एकाग्रता, मस्तिश्क पक्षाघात, मानसीक दुर्बळता आनी वेगवेगळे अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींच्या कल्याणा खातीर राष्ट्रीय ट्रस्ट कायदो, 1999 आनी/वा लागू आशिल्ल्या खंयच्याय संबंदीत कायद्या खाला येवपी अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांक उपलब्ध आसतली. फकत भारतीय नागरीक शिश्यवृत्ती खातीर पात्र थारतले. समाजीक न्याय आनी सशक्तीकरण मंत्रालय, अपंगत्व आशिल्ल्या व्यक्तींचे सशक्तीकरण खातें, भारत सरकार हे येवजणे खाला शिश्यवृत्ती भेटयतले.

पात्रतायेच्यो अटी

सामान्य अटी

• फकत भारतीय नागरीकांक शिश्यवृत्ती उक्ती आसा.
• 40 टक्के परस उणें अपंगत्व आशिल्ले विद्यार्थी (राज्य सरकारां/संघ प्रदेशांच्या सक्षम वैजकी प्राधिकरणान प्रमाणीत केल्ले) पात्र थारचे ना.
• समान पालकांच्या दोन परस चड दिव्यांग भुरग्यांक येवजणेचो लाव घेवंक मेळचो ना. पूण दुसरे भुरगे जर जुळे आसात जाल्यार दोनूय जुळ्यांक येवजणे खाला शिश्यवृत्ती मेळटली.
• फकत एका वर्सा खातीर खंयच्याय वर्गांत शिकूंक शिश्यवृत्ती मेळटली. जर एका विद्यार्थ्याक त्याच वर्गांत परत बसचे पडटा जाल्यार तिका/ताका दुसऱ्या वर्सा त्या वर्गा खातीर शिश्यवृत्ती मेळची ना.
• हे येवजणे खालच्या शिश्यवृत्ती धारकाक आनीक खंयचीच शिश्यवृत्ती/विद्यावेतन घेवंक मेळची ना. जर आनीक खंयची शिश्यवृत्ती/विद्यावेतन घेतले जाल्यार, विद्यार्थी दोना भितरली खंयचीय एक शिश्यवृत्ती/विद्यावेतन, जी ताका/तिका आनीक फायद्याची आसा, ती निवडपाचो ताचो/तिचो पर्याय घेवंक शकता, आनी निवडिल्ल्या पर्याया विशीं संस्थेच्या मुखेल्या वरवीं दिवपी प्राधिकरणाक कळीत करूंक जाय. दुसरी शिश्यवृत्ती/विद्यावेतन निवडपी विद्यार्थ्याक हे येवजणे खाला शिश्यवृत्ती मेळची ना. पूण विद्यार्थी हे येवजणे खाला मेळपी शिशयवृत्ती रकमे भायर राज्य सरकार वा आनीक खंयच्या स्रोतांतल्यान फुकट रावपाची वेवस्था वा पुस्तकां, सामुग्री विकत घेवंक वा रावपा खातीर जावपी खर्च भागोवंक निधी वा तात्पुरती अर्थीक मजत घेवंक शकता.
• शिश्यवृत्ती धारक जांकां केंद्र सरकार/राज्य सरकारा कडल्यान पूर्व-परिक्षा प्रशिक्षण केंद्रांनी कोचिंग घेवंक अर्थीक सहाय्य मेळटा, ते कोचिंग कार्यावळीच्या कालावधींत कोचिंग येवजणे खाला विद्यावेतन मेळोवंक पात्र थारचे ना.

मॅट्रीक उपरांतच्या शिश्यवृत्ती खातीर

• ह्यो शिश्यवृत्ती मान्यताय प्राप्त संस्थांनी मेळपी सगल्या मान्यताय प्राप्त मॅट्रीक उपरांत वा उच्च माध्यमीक उपरांतचे अभ्यासक्रम शिकूंक मेळटली, पूण सकयल दिल्ले आडवाद सोडूनः "हवाई यान वेवस्थापन अभियांत्रीक अभ्यासक्रम आनी खाजगी पायलट परवाने अभ्यासक्रम सारकिल्या प्रशिक्षण अभ्यासक्रमांक तशेंच शिप डफरीन (आता राजेंद्र) प्रशिक्षण अभ्यासक्रम, देहरादूनच्या लश्कर कॉलेजींत प्रशिक्षण अभ्यासक्रम, अखील भारतीय आनी राज्य पांवड्यांचेर पूर्व परिक्षा प्रशिक्षण केंद्रांतल्या अभ्यासक्रमांक शिश्यवृत्ती मेळची ना."
• मान्यताय प्राप्त विद्यापीठ वा माध्यमीक शिक्षण मंडळांतल्यान मॅट्रीक वा उच्च माध्यमीक वा खंयचीय उच्च परिक्षा पास जाल्लेच विद्यार्थी पात्र थारतले.
• हे येवजणे खाला पदव्युत्तर पदवी/पदविका/प्रमाणपत्र पांवड्या वयले अभ्यासक्रमय आसपावीत आसात.
• शिक्षणाचो एक टप्पो पास केल्या उपरांत शिक्षणाच्या त्याच टप्प्यांत वेगळ्या विशयांत देखीक बी.ए उपरांत बी.कॉम करपी विद्यार्थी पात्र थारचे ना. पूण बी.ए/बी.एससी. /बी.ई. आदी केल्या उपरांत एल.एल.बी/बी.एड. /बी.एल.एड. करपी विद्यार्थी हे येवजणे खाला मॅट्रीक उपरांतच्या शिश्यवृत्ती खातीर पात्र थारतले.
• एकाच वेळार दोन अभ्यासक्रम शिकपी विद्यार्थी खंयच्याय एका अभ्यासक्रमा खातीर शिश्यवृत्ती घेवंक शकता पूण संबंदीत शिक्षणीक प्राधिकरणाच्या नेम/नियमा खाला हे अभ्यासक्रम घेवप मान्य आसूंक जाय.
• बारावी मेरेनच्या मल्टीपर्पस विद्यालयांत अकरावींत शिकपी उच्च माध्यमीक अभ्यासक्रमाचे विद्यार्थी पात्र थारचे ना, कारण ते अखंडीत अभ्यासक्रम आसा. पूण अशा अभ्यासक्रमांनी धाव्वी वर्गाची परिक्षा मॅट्रीकेच्या तत्सम मानतात आनी धाव्वी जाल्या उपरांत हेर अभ्यासक्रम घेता त्या विद्यार्थ्यांक मॅट्रीक उपरांतचे विद्यार्थी मानतले आनी शिश्यवृत्ती मेळोवंक ते पात्र थारतले.
• कला/विज्ञान/वाणिज्य हे पदवीपूर्व स्नातक परिक्षेंत नापास वा पास जावपी विद्यार्थी खंयच्याय मान्यताय प्राप्त वेवसायीक वा तकनिकी प्रमाणपत्र/पदविका/पदवी अभ्यासक्रमांत प्रवेश घेतात, ते हेर गजालींनी पात्र थारल्यार तांकां शिश्यवृत्ती भेटयतले. उपरांत नापास जाल्यार माफ करचे ना पूण वर्ग- I अभ्यासक्रम सोडून.
• पत्राचार (दूरस्थ) अभ्यासक्रमा वरवीं अभ्यास करपी विद्यार्थीय पात्र थारतले. दूरस्थ शिक्षण आनी चालू दवरपाचे शिक्षण हांचो पत्राचार (दूरस्थ) अभ्यासक्रमांत आसपाव आसा.
• कामाक आशिल्ले विद्यार्थी जांची येणावळ पालक/राखणदार हांची येणावळ मेळून एकूण येणावळ निर्धारीत चडांत चड येणावळीच्या मर्यादे परस उणी आसा ते सगल्या सक्तीन फारीक करूंक जाय आशिल्ल्या अप्रतिदेय शुल्कांची प्रतिपुर्तीच्या व्याप्ती मेरेन मॅट्रीक उपरांतच्या शिश्यवृत्ती खातीर पात्र थारतले.

टिप 1: हे येवजणेचे वयर दिल्ले 5.3(i) परिच्छेदांत (पात्रताय अटी) नमुद केला की मान्यताय प्राप्त संस्थांनी सगळ्या मान्यताय प्राप्त मॅट्रीक उपरांतच्या वा माध्यमीक अभ्यासक्रम उपरांतच्या अभ्यासा खातीर शिश्यवृत्ती भेटयतले, (I ते IV) वर्गांतल्या अभ्यासक्रमांची वळेरी फकत चित्रणा खातीर आसा आनी सर्वांगपूर्ण ना. ते खातीर राज्य सरकारा/संघ प्रदेश प्रशासनां तांच्या पांवड्याचेर अभ्यासक्रमांचे योग्य वर्ग थारावंक सक्षम आसात.

शिश्यवृत्तीचे मुल्य

मॅट्रीक उपरांतची शिश्यवृत्तीः मॅट्रीक उपरांतच्या शिश्यवृत्तींत अभ्यासक्रमाच्या पुराय कालावधी खातीर सकयल दिल्ल्यो गजाली आसपावीत जातातः

• वेवस्थापन भत्तो,
• अभ्यासक्रमाच्या पुराय कालावधी खातीर अपंगत्व आशिल्ल्या विद्यार्थ्यांक अदीक भत्तो, आनी
• सक्तीचे अप्रतिदेय शुल्क प्रतिपुर्ती करप,
• अभ्यास दौरे शुल्क,
• अहवाल/प्रकल्प तयार करूंक टंकलेखन/मुद्रण शुल्क,
• पत्राचार (दूरस्थ) अभ्यासक्रम शिकपी विद्यार्थ्यांक पुस्तक भत्तो,
• निर्धारीत अभ्यासक्रमांक बूक बँक सुविधा,

सविस्तर तपशील सकयल दिल्ल्या प्रमाण आसाः

वेवस्थापन भत्तो

विद्यार्थ्याच्या अपंगत्वाच्या आदाराचेर अदीक भत्ते

अंध विद्यार्थ्यांक वाचूंक भत्तोः सगल्या वर्गांतल्या अभ्यासक्रमांक दर म्हयन्याक 240 रूपया.

येरादारी भत्तोः दिव्यांग विद्यार्थ्याक म्हयन्याक 160 रूपया, जर असो विद्यार्थी हॉस्टेलांत रावना, जी शिक्षणीक संस्थेच्या आवाठांत आसा. अपंगत्व व्यक्ती (समान संदी, हक्कांचे रक्षण आनी पुराय भागीदारी) कायदो, 1995 खाला अपंगत्व म्हळ्यार अंधत्व, उण्या प्रमाणांत दिसप, कुश्ठ रोगांतल्यान सारके जाल्ले, आयकुपाची समस्या, हालचाल करपाचे अपंगत्व, मानसीक दुबळे आनी मानसीक दुयेंत.

एसकॉर्ट भत्तोः हात वा पायाचे अपंगत्व आशिल्ल्या गंभीरपणान दिव्यांग आशिल्ल्या दिसाच्या विद्यार्थ्यांक म्हयन्याक 160/- रूपया.

खासा भत्तोः हॉस्टेलांत रावपी गंभीर अस्थिरोग पिडीत दिव्यांग विद्यार्थ्याक सहाय्यक म्हण सहाय्याची गरज आसा जाल्यार ताका सहाय्य दिवंक तयार आशिल्ल्या हॉस्टेलांतल्या खंयच्याय कर्मचाऱ्याक म्हयन्याक 160/- रूपया.

कोचिंग भत्तोः मानसीक दुबळे आनी मानसीक दुयेंत विद्यार्थ्यांक अदीक कोचिंगे खातीर म्हयन्याक 240/- रूपया.

(ब) आनी (ड) तल्यो तरतुदी कुश्ठ रोगांतल्यान सारके जाल्ल्या विद्यार्थ्यांक लागू जातल्यो.

सक्तीच्या अप्रतिदेय शुल्काची प्रतिपुर्ती

• विद्यार्थ्यांक नोंदणी, ट्युशन, गेम, युनियन, वाचनालय, मॅगजीन, वैजकी परिक्षा आनी हेर शुल्क जे विद्यार्थ्यान संस्थेक वा विद्यापीठ/मंडळाक सक्तीन फारीक करूंक जाय, ते दितले. तारण पयशे, सुरक्षा जमा सारकिली प्रतिदेय जमा आसपावीत करचे ना.

टिपः मान्यताय प्राप्त अभ्यासक्रमांक फुकट आनी फारीक केल्ल्या सुवातीं खातीर मान्यताय प्राप्त संस्थेन लागू केल्ले सक्तीचे अप्रतिदेय शुल्क सक्षम राज्य/केंद्र सरकार प्राधिकरणान मान्यताय दिल्ल्या शुल्क रचने प्रमाण पूर्णपणान प्रतिपुर्ती करूं येता.

अभ्यास दौरो शुल्क

वर्साक चडांत चड 1600/- रूपया मेरेन अभ्यास दौरो शुल्क, विद्यार्थ्याच्या येरादारी शुल्काच्या खऱ्या खर्चाच्या मर्यादे मेरेन आदी, वेवसायीक आनी तकनिकी अभ्यासक्रम शिकपी विद्यार्थ्याक फारीक करतले, पूण विद्यार्थ्याक ताचो/तिचे अभ्सायक्रम पूर्ण करूंक अभ्यास दौऱ्याची गरज आसा अशे संस्थेच्या मुखेल्यान प्रमाणीत करूंक जाय.

प्रकल्प अहवाल/प्रबंध तयार करूंक टंकलेखन/मुद्रण शुल्क

संस्थेच्या मुखेल्याच्या शिफारसीचेर संशोधन विद्यार्थ्याक प्रकल्प अहवाल/प्रबंध टंकलेखन/मुद्रण शुल्क म्हूण चडांत चड 1600/- फारीक करतले.

पत्राचार/दूरस्थ अभ्यासक्रम शिकपी विद्यार्थ्यांक पुस्तक भत्तो

अशे अभ्यासक्रम घेवपी विद्यार्थी अभ्यासक्रम शुल्कांच्या प्रतिपुर्ती सयत आवश्यक/निर्धारीत पुस्तकां खातीर 1200/- रूपया वर्सुकी भत्तो मेळोवंक पात्र थारतले.

बूक बँक

1. मॅट्रीक उपरांतची शिश्यवृत्ती घेवपी दिव्यांग विद्यार्थी आशिल्ल्या सगल्या संस्थांनी बूक बँक स्थापन करूंक जाय. सामान्यपणान, समान गटांतल्या दोन दिव्यांग विद्यार्थ्यांक पाठ्य पुस्तकांचो एक संच विकत घेतले. पूण, समान अपंगत्व वा अभ्यासक्रम वर्गांतले दोन विद्यार्थी नात जाल्यार अशा एका विद्यार्थ्याक पुस्तकांचो एक संच घेवं येता. विद्यार्थ्याच्या वेगळ्या प्रकारच्या अपंगत्वाक वेगळ्या पुस्तकांचो संच विकत घेतले.
2. बूक बँक स्थापन करूंक, पुस्तकांच्या दरेक संचाक मान्य आशिल्ल्या खर्चाची मर्यादा अभ्यासक्रमाच्या तपशीला सयत सकयल दिलाः

अ. क्र.	अभ्यासक्रम	दरेक संचाक मर्यादा (वा मूळ मोल, जे उणे आसा ते) (रूपयांत)
1	युजीसीची मान्यताय आशिल्ल्या खंयच्याय विशयांत पदव्युत्तर पदवी/पदविका अभ्यासक्रम. वैजकी/अभियांत्रिकीत पदवी अभ्यासक्रम/td>	7,500
2	पशुचिकित्सेंत पदवी अभ्यासक्रम	5,000
3	शेतींत पदवी अभ्यासक्रम	4,500
4	पॉलिटॅकनीक आनी हेर अभ्यासक्रम	2,400

3. विद्यार्थ्यांच्या फायद्या खातील आयटी क्षमतेचे वाचनालय स्थापन करूंक संस्थेंक उर्बा दितले.
4. पुस्तका साठोवंक आनी आकस्मीक गजालीं आदी खातीर, दरेक बूक बँकेक येरादारी आदी सारकिल्या आकस्मीक गजालीं सयत पुस्तकां दवरूंक स्टील आल्मार खर्चाक सकयल दिल्ली खर्च मर्यादा मान्य आसतलीः
• 2000 रूपया वा मूळ मोल, जे उणे आसा.
• बायडिंग, शिंवणी आदी खातीरच्या खर्चाक 5% टक्के दवरूं येता.

शिश्यवृत्ती विशीं अदीक म्हायती खातीर, हांगा क्लिक करात.

स्रोतः राष्ट्रीय शिश्यवृत्ती पोर्टल